ismail hayri cem
sevgili dönemdaşım ismail hayri cem, 2006 yılında karar verip uygulamaya koyduğu önemli bir çalışmayı sonunda tamamlayıp bizlere sundu. 2. dünya savaşı süreci ve öncesinde darüşşafaka’da eğitim ve yaşam nasıldı sorusunun yanıtını bulabilmek amacıyla başlattığı araştırma “imkânsız hayatlar”la bize ulaştı.
aziz nesin, bu “imkânsız hayatlar”dan kurtuluşun kapısından nasıl girdiğini ve geride kalanları şöyle anlatıyordu:
ne zaman eski okulumdan içeri girsem, çocukluk anılarımın etkisi altında kalır, içime bir anlatılmaz çocuksu duygu ezikliği siner. ramazan geceleri sahurdan sonralara dek koşup oynaştığımız serin salonun yeşil boyalı, siyah çizgili sütunlarına kapanıp, doya doya ağlamak gelir içimden. ne oldu o günlerimiz, nerde o arkadaşlarımız? şimdi biz nerelerdeyiz?
ya boş çekenler? hiç onları unutamıyorum. boş çekenler hep aklımda.
1926’da darüşşafaka’nın giriş sınavını biz yüz çocuk kazanmıştık. aklımda kaldığına göre okula 30 çocuk alacaklardı. bahçede, merdiven dibinde kur’a çekiliyordu.
çocuklar gelip, elini torbaya sokuyor:
“boş!..”
“boş!..”
boş çekenler, boynu bükük, küskün, dargın dönüp gidiyorlardı, ağlıyorlardı.
ilk doluyu ben çekmiştim.
şimdi düşünüyorum, acı acı düşünüyorum! ya boş çekseydim?.. belki okuryazar bile olamazdım, şimdi yoktum. bütün bir hayat, bir kâğıdın üstünde “boş” yada “dolu” yazılı olmasına bağlı…
boş çeken çocuklar ne oldular, neredeler?
i. hayri cem’im “imkânsız hayatlar”ında “dolu” çekenlerin öyküsü var ama o öyküleri okuduğunuzda “boş” çekenlerin öyküsünü de öğreneceksiniz.
imkânsız hayatlar – darüşşafakalıların anıları (1873-1950)
kalkedon yayıncılık
türkçe
555 s. – 2. hamur – ciltsiz – 26 x 24 cm
ısbn: 9786055679378
2010
